دکتر خالد رحمانی، معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، با اشاره به شناسایی و درمان ۱۱۴ بیمار مبتلا به سل در استان طی سال گذشته، بر لزوم مشارکت عمومی برای شناسایی حلقه‌های گمشده زنجیره انتقال این بیماری و محافظت از سالمندان تأکید کرد.
دکتر خالد رحمانی، معاون امور بهداشتی دانشگاه، در تشریح وضعیت جهانی بیماری سل، آن را یک نگرانی جدی خواند و اظهار داشت: متأسفانه در حال حاضر حدود یک چهارم جمعیت جهان، معادل تقریباً ۲ میلیارد نفر، به عفونت سلی (سل نهفته) مبتلا هستند که اگرچه بیمار نیستند، اما مخازن بالقوه بیماری به شمار می‌روند.
وی با هشدار درباره چالش بزرگ مقاومت دارویی، افزود: حدود ۵۰ میلیون نفر در دنیا به عفونت سلی با میکروب مقاوم به درمان دچار هستند که آینده مبارزه با این بیماری را بسیار پیچیده‌تر می‌کند.
دکتر رحمانی با بیان اینکه در سال ۲۰۲۳ میلادی، ۱۰.۸ میلیون مورد جدید سل فعال در جهان رخ داده است، خاطرنشان کرد: متأسفانه تنها ۷۵ درصد از این موارد شناسایی و درمان شده‌اند و این به معنای حضور بیش از یک چهارم بیماران بدون تشخیص در جامعه است که ناخواسته به انتشار بیماری دامن می‌زنند.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، تبعات اقتصادی سل را جدی توصیف و تصریح کرد: ۴۹ درصد از بیماران و خانواده‌هایشان حداقل ۲۰ درصد از درآمد سالانه خود را صرف هزینه‌های این بیماری می‌کنند.
وی با بیان اینکه مرگ ناشی از سل کاملاً قابل پیشگیری است، از جان باختن ۱.۳ میلیون نفر در اثر این بیماری در سال ۲۰۲۳ ابراز تأسف کرد.
وضعیت سل در ایران و کردستان
دکتر رحمانی با اشاره به وضعیت کشور، گفت: در سال ۱۴۰۳، تعداد ۶۵۶۵ بیمار مسلول در ایران شناسایی و تحت درمان قرار گرفتند که ۲۴ درصد از این افراد را اتباع خارجی تشکیل می‌دادند. نرخ بروز کلی بیماری در جمعیت ایرانی ۵.۸ در صد هزار نفر است، در حالی که انتظار می‌رود این میزان ۱۱ در صد هزار نفر باشد.
وی در ادامه به اقدامات استان کردستان پرداخت و افزود: در سال گذشته، با تلاش همکاران در استان، از ۴۴۳۴ نفر مشکوک نمونه‌گیری خلط انجام شد که در نهایت منجر به شناسایی و درمان رایگان ۱۱۴ بیمار مبتلا به سل شد. میزان بروز سل در استان ما ۶.۶ در صد هزار نفر است.
معاون بهداشتی دانشگاه با هشدار درباره میانه سنی بالا در بیماران استان گفت: میانه سنی بیماران در استان ما ۶۶ سال و برای موارد مسری ۷۰ سال است که این آمار نشان می‌دهد باید ویژه‌ای به سالمندان عزیز داشته باشیم.
وی از وجود آزمایشگاه سل در کلیه شهرستان‌های استان و پشتیبانی فنی آنها توسط آزمایشگاه مرجع سلامت استان خبر داد و یک نقطه قوت استان را اینگونه برشمرد: کلیه بیماران در کردستان قبل از شروع درمان، از نظر مقاومت دارویی با استفاده از دستگاه پیشرفته ژن اکسپرت بررسی می‌شوند.
دکتر رحمانی تأکید کرد: با این وجود، هم در استان و هم در کشور، افرادی هنوز شناسایی نشده‌اند. این افراد، حلقه‌های گمشده زنجیره انتقال بیماری هستند و یافتن آنها نیازمند مشارکت و هوشیاری تک تک اعضای جامعه است.
اهداف بلندپروازانه و تعهدات ملی
معاون امور بهداشتی دانشگاه، اهداف برنامه استراتژیک ملی و تعهدات بین‌المللی را اینگونه تشریح کرد:
کاهش ۹۰ درصدی مرگ‌ومیر ناشی از سل تا سال ۲۰۳۰
کاهش ۸۰ درصدی میزان بروز سل تا سال ۲۰۳۰
به صفر رساندن هزینه‌های کمرشکن برای خانوارها به دلیل سل
و در نهایت، حذف بیماری سل (با تعریف بروز کمتر از یک مورد در هر یک میلیون نفر جمعیت) تا سال ۲۰۵۰
علائم هشداردهنده و راه‌های پیشگیری
دکتر رحمانی شایع‌ترین نوع سل را سل ریوی عنوان کرد و گفت: اگر شما یا اطرافیانتان سرفه طول‌کشیده به مدت دو هفته یا بیشتر دارید، در اولین فرصت به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی‌درمانی مراجعه کنید.
وی تب (به ویژه در عصرها)، کاهش وزن بدون دلیل، تعریق شبانه، بی‌اشتهایی، خستگی زودرس و ضعف عمومی را از دیگر علائم برشمرد.
رییس مرکز بهداشت استان مهمترین راه محافظت از خود و عزیزان را "تشخیص به موقع و درمان کامل بیماران" دانست و بر رعایت آداب تنفسی، تغذیه سالم، تهویه مناسب، خودداری از مصرف سیگار، تزریق به موقع واکسن ب ث ژ به نوزادان و درمان پیشگیرانه برای افراد در معرض خطر بالا تأکید کرد.
مسئولیتی اجتماعی و انسانی
دکتر رحمانی در پایان با یادآوری این نکته که «مبارزه با سل، تنها یک وظیفه حکومتی یا بهداشتی نیست؛ این یک مسئولیت اجتماعی و انسانی است»، اظهار داشت: ما در دانشگاه علوم پزشکی کردستان، با تمام توان برای ارائه خدمات تشخیصی و درمانی رایگان و با کیفیت تلاش می‌کنیم، اما موفقیت نهایی در گرو مشارکت و هوشیاری شماست.
وی از هم استانی های عزیز دعوت کرد: اگر علایم سل، مخصوصاً سرفه‌ای دارید که بیش از دو هفته طول کشیده، بی‌تأمل به پزشک مراجعه کنید. این عمل ساده، می‌تواند زندگی شما را نجات دهد و از انتقال بیماری به عزیزانتان جلوگیری کند.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در پایان سخنانش به مردم توصیه نمود در "پویش ۱ + ۱" شرکت کنند و گفت: بیایید همگی متعهد شویم در سلامت خود و جامعه‌مان سرمایه‌گذاری کنیم و با همکاری یکدیگر، تحقق شعار "بله! ما می‌توانیم به سل پایان دهیم" را در استان کردستان و میهن عزیزمان ایران به نتیجه برسانیم.
